به گزارش خبرگزاری حوزه، در این نشست که در دفتر مدیر حوزه های علمیه در قم برگزار شد، حجت الاسلام والمسلمین سید علی عماد، معاون پژوهش حوزه های علمیه و مسئولین انجمن های علمی علاوه بر ارائه گزارشی از فعالیت ها و برنامه های آتی، نقطه نظرات خود را پیرامون ظرفیت ها و موانع و مشکلات انجمن ها بیان کردند.
ظرفیت های انجمن ها مغفول مانده است
پس از سخنان معاون پژوهش حوزه و مسئولین انجمن ها، آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری، مدیر حوزه های علمیه کشور با اشاره به دستاوردهای فعالیت انجمن های علمی در حوزه، گفت: در دیدار اخیر با مقام معظم رهبری گزارش جامعی از فعالیت انجمن ها را خدمت معظم له ارائه کردیم.
عضو خبرگان رهبری با تاکید بر لزوم اطلاع رسانی از فعالیت های انجمن ها، تصریح کرد: ظرفیت و پتانسیل کار انجمن های علمی حوزه مغفول مانده است.
مدیر حوزه های علمیه با اشاره به نظرات و پیشنهادات مسئولین انجمن ها، ابراز داشت: برآیند پیشنهادات مسئولان انجمن ها در شکل گیری اتاق فکر می گنجد و ما نیز از تشکیل آن استقبال می کنیم.
آیت الله حسینی بوشهری خاطرنشان کرد: وجود مشکلات در کار نو و جدید در عرصه ای که مسبوق به سابقه نبوده طبیعی است، البته بخشی نیز به مسئولان انجمن برمی گردد که می بایست اطلاع رسانی مناسبی از فعالیت ها داشته باشند.
صدور مجوز فعالیت 18 انجمن علمی حوزه
معاون پژوهش حوزه های علمیه نیز در این نشست از صدور مجوز فعالیت 18 انجمن علمی جدید در حوزه علمیه خبر داد و گفت: تاکنون 18 انجمن مجوز فعالیت رسمی دریافت کرده اند و چند انجمن دیگر نیز در شرف تاسیس می باشند که با حمایت های لازم به نقطه مطلوب خواهد ر سید.
حجت الاسلام والمسلمین سید علی عماد با اشاره به این که انجمن های علمی حوزه، کارکردهای نسبتا موفقی داشته اند و نقش خود را به خوبی در حوزه راهبری دانش انجام داده اند، ادامه داد: اقدامات خوبی نیز انجام شده و احیانا موانعی بر سر راه آنها وجود دارد که باید کمک کنیم تا این موانع برداشته شود.
وی به جایگاه انمن های علمی هم اشاره ای کرد و یادآور شد: اگر نقش و جایگاه انجمن ها در حوزه تببین شود، گام های موثرتری برداشته خواهد شد.
معاون پژوهشی حوزه های علمیه همچنین خواستار حمایت های بیشتر از انجمن ها شد و ابراز داشت: با توجه به افزایش تعداد انجمن ها و رشد تورم، میزان حمایت مالی از انجمن ها به همان میزان سال های گذشته است.
لزوم تشکیل اتاق فکر انجمن های علمی 
در ادامه این نشست، حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا، مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه، خواستار تشکیل اتاق فکر انجمن ها شد و گفت: چشم انداز 20 ساله حوزه علمیه تدوین شده که هم اکنون در دومین سال برنامه 5 ساله خود قرار دارد، ما نیز حس کردیم اگر اتاق فکر انجمن ها تشکیل شود، بیش از این می توان از ظرفیت ها استفاده کرد.
وی با اشاره به ظرفیت های انجمن های علمی، تصریح کرد: این انجمن ها در 10 سال گذشته در حوزه های علمیه راه اندازی شد و در این مدت کارهای خوبی انجام شده است.
مسئول دبیرخانه انجمن های علمی حوزه ادامه داد: تعداد 16 انجمن با حدود 3 هزار عضو در حوزه های علمیه فعالیت می کنند؛ در این بین 40 مجتهد و 150 محققق دارای تحصیلات دکتری دانشگاه در این انجمن ها عضویت دارند که این سطح تحصیلات و جمع بین حوزه و دانشگاه در کشور و خارج کشور بی نظیر است.
حجت الاسلام والمسلمین مهاجرنیا تاکید کرد: باید ساز و کاری تعریف شود تا از ظرفیت انجمن ها در راستای رسالت و دانش حوزه استفاده شود.
وی در پایان تاکید کرد: انجمن های علمی می توانند بازوی علمی و فکری خوبی برای مدیریت حوزه های علمیه باشند.
انجمن‌های علمی؛ منبع ارتباط دهی حوزه علمیه با خارج
حجت الاسلام والمسلمین سید صادق محمدی، مسئول انجمن اصول فقه حوزه یکی دیگر از مدیران انجمن ها بود که در این نشست به بیان نقطه نظرات خود پرداخت.
وی با اشاره به این که انجمن های علمی حوزه منبع ارتباط دهی مجامع علمی و اندیشمندان خارجی و داخلی است، گفت: ماهیت انجمن های علمی ارتباط دهی است و باید در این زمینه فعالیت داشته باشد.
مسئول انجمن اصول فقه حوزه با بیان این که قرن بیستم به نام قرن انفجار اطلاعات نامگذاری شده است، افزود: انجمن های علمی یکی از بهترین ساختارهایی است که می توانند در عرصه ارتباط حوزه علمیه با خارج ایفای نقش کنند.
وی پیشنهاد داد: اتاقی و جمعی متشکل از فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی برای ارتباط علمی حوزه علمیه با خارج اعم از دانشگاه های خارجی و ... تشکیل شود.
لزوم ارتباط مراکز تخصصی حوزه با انجمن های علمی
مسئول انجمن علمی تاریخ پژوهان حوزه نیز در این نشست خواستار تقویت ارتباط مراکز تخصصی حوزه علمیه با انجمن های علمی حوزه شد.
حجت الاسلام والمسلمین حمیدرضا مطهری با اشاره به جایگاه آموزش و پژوهش در حوزه، تصریح کرد: ارتباط مراکز تخصصی حوزه با انجمن های علمی کم است و ضرورت دارد که در زمینه های آموزشی و پژوهشی با ارتباط موثرتری ایجاد شود.
وی افزود: انجمن های علمی حوزه علمیه می توانند در تدوین سرفصل ها و راهنمایی تدوین پایان نامه ها به مراکز تخصصی حوزه های علمیه کمک کنند. 
حجت الاسلام والمسلمین مطهری همچنین بر لزوم شکل گیری هیأت علمی و تدوین متون با استفاده از اعضای انجمن های علمی تاکید کرد و گفت: مراکز وابسته به حوزه علمیه نیز با انجمن های علمی حوزه ارتباط کم تری دارند؛ این مراکز با ارتباط با این انجمن ها تقویت می شوند.
وی تکرار موضوعات در تدوین پایان نامه ها را از مشکلات پژوهشی دانسته و خاطرنشان کرد: انجمن تاریخ پژوهان حوزه علمیه قم با مراکز تاریخی قم ارتباط برقرار کرده است؛ در این مراکز شاید 5 موضوع تکراری پیدا نشود، اگر بتوان این مسیر را در تدوین پایان نامه های حوزوی نیز تسری داد از انجام پایان نامه های تکراری جلوگیری می شود.
انجمن علمی؛ کم هزینه ترین مسیر وحدت حوزه و دانشگاه
در ادامه این نشست، حجت الاسلام والمسلمین ابولقاسم علیدوست با اشاره به نقش انجمن های علمی در تحقق وحدت حوزه و دانشگاه، گفت: این انجمن ها کم هزینه ترین مسیر وحدت حوزه و دانشگاه است.
مسئول انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه همچنین با اشاره به برخی مشکلات انجمن های علمی، ادامه داد: گاهی انجمن های علمی یک فرایند غیرحوزوی، بلکه خارج از کشور وغربی تلقی می شوند و نگاه به فعالیت انجمن ها این گونه است.
وی، نبود انگیزه و جاذبه، ترس از بدعت و ترس از اینکه یک فقه غیرژورنالیستی از دل انجمن فقه حوزه بیرون بیاید و برنامه ریزی های غیرواقع نگر که برای انجمن می شود را از دیگر مشکلات انجمن های علمی حوزه ها برشمرد.
حجت الاسلام والمسلمین علیدوست در ادامه با اشاره به راهکار ایجاد تعامل بین انجمن علمی و مدیریت حوزه، تصریح کرد: برای برقراری این تعامل نیازمند تعریف موضوعات برای برقراری مباحث علمی در مراکز حوزوی هستیم، به عنوان نمونه اخیرا نشست علمی آسیب شناسی و سیر تحولات لایحه قانون مجازات اسلامی توسط انجمن فقه و حقوق برگزار شد.
وی افزود: باید با برگزاری نشست های علمی، انجمن های علمی را به سطح سوم حوزه های علمیه بکشانیم؛ اگر مراجع عظام را سطح اول، اساتید سطوح خارج را سطح دوم بدانیم، خیل عظیم طلاب به عنوان بدنه حوزه محسوب می شوند و باید با این گروه ارتباط داشته باشیم، البته این به بدان معنا نیست که با سطوح اول و دوم حوزه ارتباط نداریم.
لزوم تدوین چشم انداز انجمن های علمی حوزه
مسئول انجمن مطالعات سیاسی حوزه نیز در ادامه این نشست با اشاره به این که مقام معظم رهبری در سفیر اخیر به قم بر نگاه به آینده و نگاه جهانی حوزه های علمیه تاکید کردند، تصریح کرد: حوزه علمیه دستاورد عظیمی در علوم انسانی داشته که ظرفیت بسیار ارزشمندی به شمار می رود.
حجت الاسلام والمسلمین بهروز لک افزود: خلائی که وجود دارد، این است که باید در حوزه علمیه برنامه آینده نگر را تدوین کنیم، برای اینکه بدانیم ده سال آینده کجا خواهیم بود، همچنین باید چشم اندازی را برای کار علمی انجمن های علمی ترسیم کنیم.
وی، لازمه این کار را راه اندازی رشته های متناسب در حوزه های علمیه دانسته و ادامه داد: البته بحث آینده پژوهشی در کشور مطرح است، اما با رویکرد غربی شکل گرفته و بومی سازی نشده است که می توان این کار را در حوزه علمیه انجام داد.
مسئول انجمن مطالعات سیاسی با تاکید بر ضرورت نگاه جهانی حوزه های علمیه، تصریح کرد: باید بین حوزه علمیه قم با حوزه علمیه نجف و دیگر مراکز علمی ارتباط موثری برقرار شود؛ انجمن ها به عنوان بدنه نخبگان حوزه می توانند واسطه ایجاد ارتباط حوزه با مراکز خارج از کشور باشند.
حجت الاسلام والمسلمین بهروز لک یادآور شد: ارتباط با خارج، مسایل مغفول را برای انجمن های علمی حوزه روشن می کند.
جایگاه انجمن های علمی حوزه در تولید علم
مسئول انجمن ادیان و مذاهب اسلامی حوزه یکی دیگر از افرادی بود که در این نشست به بیان نقطه نظرات خود پیرامون نقش انجمن های علمی در تولید علم، شاخصه های انجمن های علمی، آسیب های پیش رو و ... پرداخت.
مجمد جواد صاحبی با با ارائه تعریفی از انجمن های علمی، گفت: انجمن علمی نهادی است مستقل که از به هم پیوستن اصحاب یک رشته پدید می آید تا خردمندانه بتواند در میان صاحبان هر تخصص زمینه لازم را برای پیشبرد علم و ترویج عمل جمعی و پیوند علم و عمل در آن رشته را فراهم کند.
وی افزود: اگر این تعریف را بپذیریم، هر گونه حرکتی که به مشخصه های استقلال و علم و قانون انجمن علمی آسیب وارد کند، انجمن را مخدوش کرده است. 
صاحبی، تعامل آزاد را از دیگر شاخص های انجمن های علمی عنوان کرد و اظهار داشت: هر کس در هر رشته علمی که صاحب تخصص است می تواند در انجمن های علمی عضو شود و اگر حد و مرزی برای عضویت در انجمن مشخص شود، با شاخصه های انجمن سازگار نیست.
مسئول انجمن ادیان و مذاهب اسلامی حوزه تاکید کرد: مواضع حزبی و جناحی از دیگر آسیب های بزرگ انجمن علمی حوزه است.
وی همچنین تصریح کرد: علم یک پروژه تحمیلی نیست، تولید علم یک فرایند است و نیازمند یک فضای علمی است و انجمن های می توانند زمینه تولید یک علم را فراهم کنند؛ علم در پرسش و چالش تولید می شود و نیازمند آزادی برای تضارب افکار است.
صاحبی، کمبود انگیزه در صاحبان تخصص را از دیگر آسیب های انجمن های علمی برشمرد و گفت: باید با افزودن مشوق های مادی و معنوی از سوی متولیان حوزه، انگیزه صاحبان تخصص را افزایش داد.
وی با تاکید بر ضرورت حمایت متولیان علمی و دینی از انجمن های علمی حوزه، خاطرنشان کرد: حمایت مادی در اولویت نیست، بلکه حمایت معنوی از اولویت هاست؛ عدم حمایت معنوی، امنیت فکری را از بین می برد و تولید علم در چنین فضایی ممکن نیست.
نقش حوزه اجرای اقتصاد اسلامی
در ادامه این نشست، مسئول انجمن اقتصاد اسلامی حوزه با اشاره به دعوت از صاحب نظران برای عضویت در این انجمن در دهه 70 ، تصریح کرد: اقتصاد اسلامی یک بعد فقهی و یک بعد اقتصادی دارد و وقتی بر این سخنان صاحب نظران بر این دو بعد اقتصاد ضریب قایل می شدیم، معتقد بودند حوزه علمیه قم به لحاظ نیروی انسانی برجسته ترین مکان برای طرح اقتصاد اسلامی است.
حجت الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی با اشاره به تعداد اعضای انجمن اقتصاد اسلامی، ابراز داشت: تعداد 72 عضو پیوسته و در کل 100 عضوپیوسته و ناپیوسته با این انجمن ارتباط دارند.
وی با اشاره به این که در حال حاضر طرح 14 حلقه علمی تعریف شده است، گفت: تعداد 4 حلقه علمی راه اندازی شده است؛ از برخی شخصیت های حوزوی و دانشگاهی و برخی مسئولین نظام برای شرکت در این حلقه های علمی دعوت می شود.
مسئول انجمن اقتصاد اسلامی حوزه ادامه داد: این حلقه های علمی در بخش های پول و بانکداری، بازار اسلامی، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، بازار سرمایه، دولت در بخش اقتصاد، اقتصاد خرد، بین الملل و کلان تشکیل شده است.
حجت الاسلام والمسلمین یوسفی همچنین خواستار تشکیل و راه اندازی رشته اقتصاد اسلامی در حوزه علمیه شد.
نقش انجمن ها در تدوین متون درسی رشته های تخصصی
حجت الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی، مسئول انجمن حدیث حوزه علمیه نیز در ادامه این نشست با اشاره به این که رشته های تخصصی فراوانی در حوزه علمیه وجود دارد که بیشتر آنها متون درسی ندارند، افزود: رشته حوزوی اگر بخواهد باقی بماند، باید متون درسی داشته باشد.
وی با اشاره به این که در هر سال چندین پایان نامه در حوزه علمیه دفاع می شود، خاطرنشان کرد: این پایان نامه ها اگر براساس نیازها تدوین شوند در بلند مدت حداقل بخشی از نیازهای پژوهشی و تدوین متنی و مقاله ای حوزه را تامین می کنند.
مسئول انجمن حدیث حوزه علمیه تاکید کرد: حوزه می تواند از انجمن های علمی برای انجام و چینش این کار کمک بگیرد.
وی با تاکید بر این که جشنواره علامه حلی شور و شوقی در بین طلاب جوان ایجاد کرده است، عنوان کرد: ما می توانیم جشنواره شیخ کلینی، شیخ صدوق و علامه مجلسی را داشته باشیم که انرژی نهفته علمی و پژوهشی در طلاب را احیا کند.
مسئول انجمن حدیث حوزه همچنین گفت: وقتی سبک و سیر حدیث خوانی را در این انجمن تشکیل دادیم انتظار نداشتیم که جمعیت از درون شبستان ها تا فضای بیرونی فیضیه برسد.
حجت الاسلام والمسلمین مسعودی با بیان این که هر انجمن علمی حوزه یک سایت دارد، گفت: راه اندازی پورتال جامع انجمن های علمی حوزه ضروری است. 
حوزه مسیر علوم انسانی را مدیریت کند
حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، مسئول انجمن مطالعات اجتماعی حوزه نیز به عنوان یکی دیگر از مسئولین انجمن ها، در این نشست، نقش حوزه به ویژه انجمن های علمی در مدیریت علوم انسانی را مورد بررسی قرار داد.
وی با اشاره به این که حرکت های خوبی که در انجمن های علمی حوزه شکل گرفته است، ثمره یک محصول حوزوی هستند، گفت: انجمن های علمی حوزه در سال های بعد از انقلاب فعال شده و با جایگاه واقعی که باید داشته باشند، فاصله دارد.
حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا تاکید کرد: اگر حوزه بتواند مسیر علوم انسانی را مدیریت کند و مرجعی برای تولید نظریات اسلامی باشد، این کار توسط انجمن های علمی انجام شدنی است.
مسئول انجمن مطالعات اجتماعی حوزه با اشاره به این که باید چشم اندازی برای انجمن های علمی حوزه تدوین شود، ابراز داشت: انجمن های علمی حوزه در رصد مسایل آموزشی و علمی حوزه مربوط به خود، در راستای کمک به مدیریت حوزه نقش مهمی دارند.
وی گفت: تعامل بین انجمن های علمی حوزه با شورای تحول علوم انسانی ضروری است؛ البته شخصیت هایی از انجمن های نیز در این شورا حضور دارند اما کار اصلی بر عهده انجمن های علمی حوزه است.
حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا در پایان، انجمن علمی حوزه را کانال مناسبی برای تعریف رشته ها محتوای آموزشی مورد نیاز برشمرد.
